Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie
Pozostałością po długoletnich związkach politycznych i kulturowych pomiędzy Polską a Saksonią są liczne zabytki materialne. Znaleźć je możemy choćby w stolicy Saksonii – Dreźnie. Przez lata był to ważny ośrodek emigracji politycznej Polaków. Tutaj też, w roku 1863 trafił Józef Ignacy Kraszewski. W domu, w którym mieszkał, funkcjonuje obecnie muzeum jego imienia.
Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) to jeden z najbardziej pracowitych pisarzy w historii literatury polskiej – jego dorobek szacuje się na ponad 500 pozycji. W kręgu zainteresowań Kraszewskiego leżały również działalność publicystyczna, polityczna i społeczna. Ze względu na swoje zaangażowanie polityczne został zmuszony do opuszczenia Warszawy i w roku 1863 udał się do Drezna, gdzie spędził ponad 20 lat. Etap ten miał ogromny wpływ zarówno na twórczość pisarza, jak i recepcję jego dzieł na Zachodzie.
fot. POLONA
Pobyt Kraszewskiego w stolicy Saksonii
Józef Ignacy Kraszewski do Drezna trafił 3 lutego 1863 r. Miasto to miało być miejscem tylko tymczasowego pobytu polskiego pisarza, który pragnął jak najszybciej wrócić do ojczyzny. Zamieszkał w Neustadt, spokojnej, oddalonej od centrum Drezna dzielnicy. W willi zbudowanej około 1855 r. w szwajcarskim stylu, przy ul. Nordstraße 27 (obecnie: Nordstraße 28) spędził lata 1873–1879.
W czasie pobytu w Dreźnie Kraszewski brał aktywny udział w życiu tamtejszej Polonii, opiekując się szukającymi schronienia powstańcami styczniowymi. Nie zwalniał również tempa swojej pracy literackiej. Tutaj napisał „Starą Baśń” oraz szereg innych powieści historycznych, w tym tzw. trylogię saską, do której zaliczamy powieści: „Hrabina Cosel” (1874), „Brühl” (1874) i „Z siedmioletniej wojny” (1876).
Muzeum
W roku 1960, w domu przy Nordstraβe 28 w Dreźnie, powstało Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego. Przedmioty związane z pisarzem oraz pomoc w urządzeniu stałej wystawy zapewniło warszawskie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Kraszewski Museum, będące oddziałem Miejskiego Muzeum w Dreźnie, jest obecnie jedyną polską placówką muzealną na terenie Niemiec. Oprócz stałej wystawy poświęconej życiu i twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, prezentowane są w nim wystawy czasowe związane z kulturą i historią obu krajów.
Drezno w 2013 r. zyskało nową, stałą ekspozycję w Muzeum Józefa I. Kraszewskiego, sfinansowaną ze środków polskiego ministerstwa kultury. Wystawa, wykorzystując nowoczesne media, prezentuje życie pisarza. W atrakcyjny sposób opowiada o jego zainteresowaniach, dokonaniach i niezwykłej biografii na tle ówczesnej epoki.
fot. A.Orlewicz
Polacy w Dreźnie
Wybór Drezna przez J.I. Kraszewskiego jako miejsca ucieczki nie był przypadkowy. Miasto to od lat znajdowało się na mapie polskich emigrantów, którzy przybywali tu już po powstaniu kościuszkowskim i listopadowym. To właśnie w Dreźnie Adam Mickiewicz napisał III część Dziadów. Wśród najwybitniejszych mieszkańców stolicy Saksonii wymienić należy Tadeusza Kościuszkę, Jana Henryka Dąbrowskiego, Fryderyka Chopina, czy pochowanego na starym cmentarzu katolickim w Dreźnie poetę Kazimierza Brodzińskiego. Schronienie w stolicy Saksonii znalazło także wielu uczestników powstania styczniowego. W roku 1864 mieszkała tu liczna Polonia (około 6 tys. Polaków), która stworzyła własną „małą ojczyznę”.
