Ernest Malinowski
Ernest Malinowski (1818-1899) – polski inżynier drogowy i kolejowy; bohater obrony Callao (1866); budowniczy kolei w Peru i Ekwadorze, projektant i budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej.
Absolwent Liceum Krzemienieckiego. Uczestnik powstania listopadowego. Wyemigrował wraz z bratem i ojcem do Francji. Tutaj kontynuował naukę w Paryżu. Po ukończeniu studiów pracował w Korpusie Inżynierów Dróg i Mostów. W 1839 r. został wysłany wraz z bratem Rudolfem do Algierii do pracy przy budowie, a następnie przy budowie portu. Potem wrócił do Francji.
W 1852 r. podpisał 6-letni kontrakt na pracę w Peru na stanowisku inżyniera rządowego. Uczestniczył w pierwszej peruwiańskiej szkoły publicznej. Brał udział w obronie portu w czasie wojny Peru z Hiszpanią (1866). W uznaniu zasług otrzymał dyplom, medal i honorowe obywatelstwo Peru.
W 1868 r. powierzono mu wiersz kolejowej przez Andy. W 1878 r. oddano pierwszy odcinek linii kolejowej Callao-Chicla (141 km) do użytku. Malinowski osobiście nadzorował roboty. W 1893 r. oddano kolejny odcinek do miasta La Oroya. Była na tzw. główna trasa kolei transandyjskiej.
W roku 1889 powołano Malinowskiego na dziekana wydziału matematyczno-przyrodniczego uniwersytetu w Limie. W tym też mieście zmarł w 1899 r. Został pochowany 3 marca 1899 r. z honorami należnymi bohaterowi narodowemu na cmentarzu Presbitero Maestro.
Ernest Malinowski władał płynnie pięcioma językami, słynął z jasności umysłu, uczynności i gościnności.
Ciekawostki:
- W Limie, na placu Plaza Dos de Mayo, stoina z płaskorzeźbami łączącymi się do obrony Callao, przystającymi m.in. Malinowskiego, podającego ministrowi wojny plany fortyfikacji portu. Tam na dworcu wmurowano upamiętniającą go tablicę oraz odlane z brązu popiersie Polaka.
- W 1999 r., Na przełęczy Ticlio (4818 m npm), podczas próby trasy kolejowej przez Andy, wzniesiono mu pomnik. Na mon miejscu lokalnym napis „Ernest Malinowski, 1818-1899. Inżynier polski, patriota peruwiański, bohater obrony Callao 1866, budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej ”.
W Polsce Ernesta Malinowskiego upamiętniają: - nagroda jego imienia za najciekawszy wyrób i innowację techniczną stosowaną w kolejnictwie, prezentowane na Międzynarodowych Targach Kolejowych Trako;
- statuetka ERNEST - co roku przyznawana najaktywniejszym członkom SITK (Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji)
- jego imienia: most kolejowy w Toruniu, ta opcja w 1873 r .; pociąg TLK spółki PKP Intercity Warszwa-Krynica Zdrój oraz lokomotywa E6ACTd-101.
O dziele Ernesta Malinowskiego i kolei transandyjskiej można wiele więcej dowiedzieć się z publikacji Przemysława Dominasa Kolej Transandyjska – Callao-Lima-La Oroya, dzieło polskiego inżyniera Ernesta Malinowskiego, która została wydana przez Księży Młyn Dom Wydawniczy w koedycji z Instytutem Polonika. Książka została doceniona przez kapituły nagród w konkursach edytorskich, uzyskując nagrodę Rektora Politechniki Warszawskiej Academia 2023 dla najlepszej publikacji akademickiej w dziedzinie nauk technicznych i ścisłych oraz wyróżnienie przyznane przez Towarzystwo Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych-NOT w ramach konkursu na najlepszą książkę techniczną i najlepszy poradnik techniczny TECHNICUS 2023. Autor publikacji Przemysław Dominas został też laureatem 12. edycji Nagrody im. Jana Jędrzejewicza, a jego książka została uznana za najlepszą polskojęzyczną książkę poświęconą historii nauki i techniki wydaną w 2023 r.
Ernest Malinowski (1818–1899)