Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA od 2019 roku prowadzi program własny pod nazwą „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”.
Program wspiera zaangażowanie społeczne w ochronę materialnych elementów polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Chodzi nie tylko o obszar historycznej Rzeczypospolitej w jej granicach z 1772 r., lecz także prowadzenie działań związanych z ochroną i rewaloryzacją spuścizny kulturowej powstałej na emigracji.
W tegorocznej edycji, ze względu na wywołanie przez Rosję wojny na Ukrainie oraz w związku z zaangażowaniem Białorusi w konflikt rosyjsko-ukraiński i opowiedzeniem się tego kraju po stronie agresora, wykluczamy możliwość realizacji projektów na terenie Rosji i Białorusi.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA od 2019 roku prowadzi program własny pod nazwą „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”.
Program wspiera zaangażowanie społeczne w ochronę materialnych elementów polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Chodzi nie tylko o obszar historycznej Rzeczypospolitej w jej granicach z 1772 r., lecz także prowadzenie działań związanych z ochroną i rewaloryzacją spuścizny kulturowej powstałej na emigracji.
W tegorocznej edycji, ze względu na wywołanie przez Rosję wojny na Ukrainie oraz w związku z zaangażowaniem Białorusi w konflikt rosyjsko-ukraiński i opowiedzeniem się tego kraju po stronie agresora, wykluczamy możliwość realizacji projektów na terenie Rosji i Białorusi.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA rozstrzygnął konkurs na projekty w ramach programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat. Edycja 2024”.
Dofinansowanie wysokości od 10 000 do 70 000 zł umożliwia organizację wolontariackich obozów, objazdów, pobytów studyjnych i kwerend służących rozpoznaniu i ochronie dziedzictwa narodowego poza obszarem współczesnej Rzeczpospolitej Polskiej. Wkład własny finansowy to min. 10%.
O dotacje mogły ubiegać się m.in. organizacje pozarządowe, samorządowe instytucje kultury (z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez Ministra), kościoły i związki wyznaniowe. Przy ocenie wniosków preferowane były projekty zakładające współpracę z partnerami z Polski lub kraju przyjmującego (instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, kościołami i związkami wyznaniowymi, szkołami ponadpodstawowymi, uczelniami).
Działania będzie można realizować do 16 listopada 2024 r.
Wymogiem programu jest, aby wolontariusze stanowili min. 75% ogólnej liczby uczestników projektu, a zadanie musi obejmować min. 3 dni prac poza granicami Polski na rzecz przedmiotu projektu. Prace muszą być wykonywane po przeszkoleniu i pod nadzorem specjalisty, tak aby nie uszkodzić substancji zabytku.
W naborze do Programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat. Edycja 2024” wpłynęło 45 ofert na ogólną kwotę wnioskowanych dofinansowań 2 441 192,42 zł. Jedna oferta została odrzucona z przyczyn formalnych (przeznaczenie wydatków z dofinansowania na koszty nieujęte w wykazie kosztów kwalifikowalnych w Programie).
Do etapu oceny przeszły 44 oferty, z których 21 uzyskało powyżej 70 pkt i otrzymało dofinansowania na ogólną kwotę 989 024,80 zł.
Wśród dofinansowanych projektów znalazły się działania, które będą realizowane w Zimbabwe, Republice Czeskiej, Litwie, Francji, Ukrainie, Rumunii, Brazylii, Szkocji i Nowej Zelandii. Ze względu na sytuację wojny na Ukrainie, zgodę na realizację otrzymały tylko projekty realizowane na terenach wolnych od działań wojennych, realizowane głównie przez wolontariuszy z Ukrainy.
Zespół Sterujący, który dokonał merytorycznej oceny projektów, obradował 4 kwietnia 2024 r. w składzie:
Przewodnicząca:
- Dorota Janiszewska-Jakubiak - dyrektor Instytutu POLONIKA
Członkowie:
- Marta Górska – Główny specjalista ds. współpracy z krajami b. Związku Sowieckiego (Białoruś, Ukraina, Kaukaz, Rosja), Bliskiego Wschodu i Azji, Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci, Wydział ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą MKiDN,
- dr Maria Gąsior – konserwator rzeźby kamiennej i detalu architektonicznego, członek Polskiego Komitetu Naukowego ICOMOS, pracownik naukowy w Katedrze Konserwacji i Restauracji Ceramiki i Szkła na Wydziale Ceramiki i Szkła ASP im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, rzeczoznawca MKiDN,
- dr Urszula Olbromska – historyk sztuki, muzealnik, odznaczona srebrnym medalem Gloria Artis za prace badawcze i popularyzatorskie związane z dziedzictwem kulturowym dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej,
- Piotr Ługowski – historyk sztuki, szef Programu strategicznego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” w Instytucie Polonika,
- Michał Michalski – historyk, szef Działu Analiz i Strategii w Instytucie Polonika,
- Marcin Ołdak – historyk, nauczyciel historii.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Kwota dotacji celowej: 989 025,00 PLN
Całkowita kwota zadania: 989 025,00 PLN
Data zawarcia umowy: maj 2024
Nazwa zadania: Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat
Opis zadania: Program wspiera zaangażowanie społeczne w ochronę materialnych elementów polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Obejmuje prowadzenie przez wolontariuszy działań związanych z ochroną i rewaloryzacją spuścizny kulturowej powstałej zarówno na obszarze historycznym Rzeczypospolitej w jej granicach z 1772 r., jak i na emigracji.