Dokumentacja zbiorów polskich poza granicami kraju
Celem projektu jest rejestracja i dokumentacja zabytków bibliotecznych pochodzących z biblioteki Radziwiłłowskiej w Nieświeżu, znajdujących się dzisiaj m.in. w Kórniku, Wilnie i Paryżu, oraz starych druków z wielkopolskich i pomorskich bibliotek klasztornych przechowywanych obecnie w Bibliotece Państwowej w Berlinie. Przeprowadzenie takiej kwerendy i dokumentacji pozwoli na uzupełnienie wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym przechowywanym obecnie poza granicami kraju.
Będący przez trzy i pół wieku stolicą ordynacji Radziwiłłów, a znajdujący się na terytorium współczesnej Białorusi Nieśwież stanowił w Polsce przedrozbiorowej, w okresie zaborów i w II Rzeczypospolitej ważny ośrodek kultury polskiej. Był miejscem gromadzenia bezcennych kolekcji bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych. Pierwsza wielka biblioteka Radziwiłłów została wywieziona w 1772 r. do Petersburga, a zorganizowany na nowo księgozbiór uległ konfiskacie po napaści ZSRR na Polskę w 1939 r. Archiwum nieświeskie zostało w 1919 r. podzielone przez Radziwiłłów poprzez przewiezienie najcenniejszej jego części do Warszawy. W efekcie główny zrąb rękopisów (archiwaliów) nieświeskich znajduje się m.in. w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz Litewskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Wilnie. Jednak nielegalne wyprzedawanie fragmentów kolekcji, niezwracanie wypożyczonych jednostek, czy dokonana w PRL wymiana części zbiorów między bibliotekami i archiwami sprawiły, że jednostki rękopiśmienne z Nieświeża rozproszone są w takich instytucjach jak m.in.: Biblioteka Narodowa w Warszawie, Biblioteka Kórnicka PAN, Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, Biblioteka Polska w Paryżu, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, czy Biblioteka PAN i PAU w Krakowie.
Ponadto należy udokumentować rękopisy nieświeskie ze zbiorów BN i Biblioteki Ordynacji Krasińskich, które uległy spaleniu w Warszawie w 1944 r. W celu zebrania materiałów o procesie Radziwiłłów z Kajetanem Kwiatkowskim o kradzież najcenniejszych obiektów ze zbiorów nieświeskich na początku XIX w. (które uczony ten sprzedał Tytusowi Działyńskiemu), niezbędna jest kwerenda akt tzw. „Masy Radziwiłłowskiej” zgromadzonych w zasobie Litewskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Wilnie. Ma to duże znaczenie dla poznania historii przemieszczania się dóbr kultury (w tym przypadku nieświeskiej proweniencji) w kontekście ich oddziaływania na nowe ośrodki gromadzenia (rękopisy nieświeskie stały się materiałem do szerokiej akcji edycji źródeł w ośrodku kórnickim). Efektem zadania będzie kontynuacja bardzo już zaawansowanych prac nad poszukiwaniem rękopisów ze zbiorów nieświeskich oraz korekta sporządzonych już opisów. Ponadto trwać będą intensywne prace nad wstępem do inwentarza, którego celem będzie ukazanie procesu rozpraszania (a częściowo zagłady) rękopisów ze zbiorów nieświeskich. Planowane jest także kontynuowanie prac związanych z aneksem do inwentarza w postaci edycji cennych dla tematu tekstów źródłowych.