Program Wolontariat funkcjonuje od 5 lat
Minęło już 5 lat, odkąd Instytut prowadzi własny program dotacyjny „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”, który jest dofinansowywany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W lutym 2024 r. odbyła się uroczysta gala, która była wspólnym świętem wszystkich przedstawicieli organizacji biorących udział w tym programie.
W latach 2019‒2023 współpracowało z nami 44 beneficjentów, którzy zrealizowali 103 projekty w 20 krajach na 5 kontynentach. Wiele organizacji co roku zgłaszało się do programu, a najwyżej oceniane, profesjonalnie realizowane przedsięwzięcia otrzymywały dofinansowanie podczas kolejnych edycji. W realizację projektów zaangażowała się ogromna liczba wolontariuszy i przedstawicieli lokalnych społeczności. Były to osoby w różnym wieku, począwszy od młodzieży ze szkół średnich i ich nauczycieli, przez studentów i wykładowców akademickich, po wolontariuszy od lat biorących udział w podobnych przedsięwzięciach. Ich zaangażowanie i nakład pracy włożony w troskę o polskie dziedzictwo były bezcenne. Nie można więc patrzeć na efekty programu Instytutu Polonika tylko przez pryzmat ekonomii. Siłą napędową w realizacji projektów była pasja i patriotyzm pobudzające do działania osoby, które stały za tymi przedsięwzięciami. To one swoimi zainteresowaniami, motywacją i pasją zarażały innych uczestników projektu, w tym młodszych wolontariuszy.
Wolontariusze nie tylko prowadzili prace porządkowe na polskich cmentarzach znajdujących się poza granicami kraju, lecz także podejmowali się zadań w zakresie inwentaryzacji, prac archiwalnych czy digitalizacji. Prowadzili również badania naukowe, konserwatorskie i architektoniczne we Lwowie i Wilnie. Zrealizowane przedsięwzięcia pozwoliły na integrację środowisk polskich i polonijnych z osobami mieszkającymi w kraju, na wymianę doświadczeń i wiedzy między specjalistami z różnych państw, a także umożliwiły wolontariuszom pracę w międzypokoleniowych zespołach. W wielu projektach zaangażowanie lokalnej społeczności przerosło oczekiwania organizatorów, a sygnały z ich strony i rosnące zainteresowanie dały nadzieję na podjęcie prac porządkowych na poziomie lokalnym.
Program grantowy „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” to niezwykły dowód na to, że wspieranie pasji i zaangażowania ludzi dobrej woli przynosi wymierne efekty. Można go również uznać za narzędzie „oddolnej dyplomacji” – wolontariusze i podejmowane przez nich działania przyczyniają się bowiem do budowania pozytywnego wizerunku Polski i Polaków na świecie.
