Powstało nowe Stowarzyszenie Instytut Biblioteka Polska w Paryżu Polonika

Założycielami nowo powstałej organizacji są: Instytut Polonika oraz Instytut Biblioteka Polska w Paryżu. Stowarzyszenie działać będzie zgodnie z prawem francuskim, a jego siedziba mieści się w Paryżu. Prezesem i skarbnikiem została wybrana pani Beata Skrzypek z Biblioteki Polskiej, natomiast sekretarzem – pani Sylwia Tryc, p.o. dyrektora Instytutu Polonika.

Stowarzyszenie będzie prowadzić działalność o charakterze niekomercyjnym, skupiającą się przede wszystkim na ochronie i konserwacji zbiorów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych, zgromadzonych w Bibliotece Polskiej w Paryżu.

- Biblioteka Polska w Paryżu jest miejscem niezwykłym. Przez niemal 200 lat działalności Biblioteka gromadziła unikatowe skarby polskiej kultury od XV w. aż po współczesność. O wyjątkowości zbiorów świadczy fakt, że zostały one wpisane na Listę Pamięć Świata UNESCO. Nic więc dziwnego, że wielokrotnie podejmowano próby objęcia zbiorów instytucjonalną opieką państwa polskiego. Cieszymy się, że po 10 latach starań wreszcie udało się sfinalizować to przedsięwzięcie. Instytut Polonika planuje wspierać wszelkie działania prowadzone przez nowo powstałe stowarzyszenie, szczególnie w zakresie: promocji i badań nad polskim dziedzictwem kulturowym, działalności badawczo-inwentaryzacyjno-dokumentacyjnej zbiorów, prac konserwatorskich przy zbiorach i historycznej siedzibie Biblioteki Polskiej na Wyspie św. Ludwika w Paryżu – podkreśla p.o. dyrektor Sylwia Tryc.

- Nawiązanie współpracy z Instytutem Polonika ma fundamentalne znaczenie dla dalszej działalności Biblioteki Polskiej w Paryżu – mówi Maciej Forycki, dyrektor Instytutu Biblioteki Polskiej. - Poprzez wspólne działania, wiedzę i doświadczenie będziemy mogli wzmocnić i rozszerzyć obecność kultury polskiej we Francji. Na tym nam bardzo zależy. Nie zapominajmy, że Biblioteka Polska to blisko 200-letnia działalność naukowa, edukacyjna i promocyjna pielęgnująca polską tradycję. Naszym głównym celem i wyzywaniem jest, aby odbiorcą kultury polskiej byli Francuzi, młodzież, która jest chętna, by ją poznać i odkrywać. Ważne jest dla nas propagowanie tej wiedzy również wśród potomków emigrantów polskich, którzy nie posługują się już językiem polskim. Przejmujemy olbrzymi dorobek naukowy, wytworzony i pielęgnowany przez Polską Akademię Umiejętności oraz Towarzystwo Literacko-Historyczne.  To duża odpowiedzialność.  Bardzo cieszę, że będziemy wspólnie działać z Instytutem Polonika, który od wielu lat prowadzi projekty związane z dziedzictwem kulturowym za granicą, w tym we Francji – podkreśla dyrektor.

9 października 2023 r. została podpisana w Paryżu trójstronna umowa pomiędzy Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polską Akademią Umiejętności i Towarzystwem Historyczno-Literackim, na mocy której został utworzony „Instytut Biblioteka Polska w Paryżu”, instytucja kultury,finansowana i nadzorowana przez ministerstwo. Na dyrektora Instytutu został powołany prof. Maciej Forycki.

Powstanie Biblioteki Polskiej w Paryżu

Po upadku powstania listopadowego przybyli do Francji liczni uchodźcy polityczni z Polski podjęli aktywną działalność na rzecz rozwoju kultury polskiej na obczyźnie. W 1832 r. powołali do życia Towarzystwo Literackie Polskie. Jego celem miało być utworzenie instytucji gromadzącej pamiątki historyczne oraz wszelkie publikacje – dawne i współczesne ‒ dotyczące Polski. Misja ta zrealizowała się już w 1838 r. wraz z powstaniem Biblioteki Polskiej w Paryżu. Bezpośrednimi inicjatorami byli: pierwszy prezes Towarzystwa, książę Adam Jerzy Czartoryski oraz Julian Ursyn Niemcewicz i Karol Sienkiewicz. Zalążek zbiorów Biblioteki stanowiły połączone księgozbiory czterech emigracyjnych organizacji: Towarzystwa Literackiego, Towarzystwa Naukowej Pomocy, Wydziału Historycznego i Wydziału Statystycznego.

Zbiory Biblioteki Polskiej w Paryżu
Obecnie księgozbiór Biblioteki obejmuje około 200 tysięcy woluminów, w tym 50 inkunabułów i kilka tysięcy starych druków. Są to zbiory rękopiśmienne, akta państwowe i przede wszystkim archiwa Wielkiej Emigracji (dokumentacje emigracyjnych towarzystw i instytucji, pamiętniki i listy). Poza nimi w Bibliotece przechowywane są zbiory artystyczne, liczące 25 tysięcy rysunków i rycin, 15 tysięcy fotografii, prawie 1500 obrazów, 1000 plakatów, 600 medali i monet, 350 rzeźb. Do najcenniejszych skarbów należą trzy najwcześniejsze wydania dzieła Mikołaja Kopernika „De Revolutionibus Orbium Coelestium”, fragmenty korespondencji królowej Bony, pamiątki po Fryderyku Chopinie i Marii Skłodowskiej-Curie.
Obok założonego w 1903 r. Muzeum Adama Mickiewicza w siedzibie Biblioteki funkcjonuje również Muzeum Bolesława Biegasa oraz Salon Fryderyka Chopina. Ekspozycja poświęcona Chopinowi jest jedyną taką w stolicy Francji. Znajdziemy na niej kilka rękopisów kompozytora, a także pamiątki z nim związane: maskę pośmiertną, odlew ręki, pukiel włosów oraz fotel z ostatniego mieszkania na placu Vendôme.

Natomiast Muzeum Bolesława Biegasa prezentuje twórczość artysty na tle sztuki polskiej XIX i XX w. Zmieniane w cyklu rocznym wystawy pozwalają na zaprezentowanie szerokiego przekroju polskiego malarstwa i rzeźby, przechowywanych w zbiorach Biblioteki Polskiej. Są to dzieła m.in. Piotra Michałowskiego, Henryka Rodakowskiego, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Tadeusza Makowskiego, Cypriana Godebskiego i Olgi Boznańskiej. 

Podczas zebrania założycielskiego stowarzyszenie przyjęło od Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu aktywa o wartości niemal 500 tys. euro.

Więcej informacji o Bibliotece Polskiej w Paryżu na stronie: www.baza.polonika.pl